Đàn piano là một loại nhạc cụ nổi tiếng phổ biến và thông dụng, piano gồm 2 dòng chính là upright Piano và Grand Piano, mỗi dòng lại có đặc điểm riêng biệt, khác nhau từ hình dáng, kích thước, và cách hoạt động.
Sự khác biệt về hình dáng và kích cỡ đàn Piano Grand và Upright
Đàn upright piano có thiết kế hình chữ nhật, dây đàn và bảng cộng hưởng được đặt thẳng đứng, trong khi đàn grand piano có dây đàn và bảng cộng hưởng được đặt nằm ngang.
Đàn grand piano thường có kích thước và khối lượng lớn hơn rất nhiều so với đàn upright piano do đó không gian để dành cho đàn grand piano thường lớn hơn. Đàn piano upright không quá tốn diện tích nên rất phù hợp với không gian nhỏ hẹp. Nhưng cũng chính nhờ có kích thước lớn nên đàn grand piano thường có kiểu dáng thiết kế đẹp hơn rất nhiều so với đàn upright piano. Do đó, đàn grand piano thường được lựa chọn để biểu diễn trong khi upright piano thích hợp với việc học tập và chơi tại nhà.
Sự khác biệt về đặc điểm cụ thể của hai dòng đàn
Đàn Grand Piano:
Phím đàn: Phím của Grand Piano dài hơn nên có lợi thế hơn khi hoạt động, cung cấp đòn bẩy lớn hơn cho phép giá trị diễn đạt âm thanh cao hơn
Hoạt động: Trong cây đàn Piano lớn các dây đàn tác động vào dây từ bên dưới. Các bứa hoạt động là nhờ vào trọng lực, giúp người chơi kiểm soát âm thanh tốt hơn, phím cũng nhạy hơn. Ngoài ra, Action Grand Piano có nhiều tính năng cao cấp hơn như một đòn bẩy lặp lại để hỗ trợ trong việc duy trì tốc độ khi Piano đang hoạt động.
Bàn đạp: Cả 3 bàn đạp của Grand Piano đều được thiết kế để sử dụng một cách triệt để.
Corda Uda: Bàn đạp bên trái còn được gọi là bàn đạp mềm. Tác dụng của bàn đạp này là giúp thay đổi toàn bộ phím hơi lệch sang phía phải, để các búa đàn có thể tác động vào hai hay ba dây khi tạo ra một nốt nhạc, hiệu ứng của chuỗi hành động này là người chơi sẽ tạo ra được một giai điệu nhẹ nhàng hơn vì dây ít bị va đập.
Sostenuto: Là bàn đạp giữa, ít khi được sử dụng nhất, có tác dụng làm nhỏ tiếng, nhất là với các cây Piano cơ không có nút chỉnh âm lượng.
Damper: Là pedal nằm phía bên phải, có chức năng làm tiếng đàn ngân vang hơn, tuy nhiên nếu dậm pedal này quá lâu sẽ gây ra cảm giác vang ồn, khó chịu.
Âm thanh: Âm lượng của đàn Grand Piano to hơn so với Grand do dây dài hơn, bảng cộng hưởng lớn hơn.
Không gian – giá thành: Chiếm khá nhiều không gian vì vậy thường được đặt trong các không gian rộng rãi, sang trọng. Giá thành cao hơn Upright Piano.
Đàn Upright Piano:
Phím đàn: Phím ngắn hơn so với Grand, độ phản ứng chạm cũng không tốt bằng, sự kiểm soát và thể hiện cũng khó khăn hơn
Hoạt động: Với Upright Piano các dây đàn được lắp đặt theo chiều dọc và búa tác động vào dây đàn từ bên cạnh nên không thể tận dụng được hết lực khi người chơi nhấn phím. Nếu cùng lặp lại các nốt cùng lúc nhiều lần thì âm thanh của Upright sẽ phát ra chậm hơn so với Grand.
Bàn đạp: Phần lớn các cây Upright cũng được thiết kế có 3 bàn đạp giống Grand, nhưng trong nhiều trường hợp thì bàn đạp bên trái và bàn đạp giữ không có tác dụng nhiều.
- Corda Uda: Bàn đạp bên trái của Upright Piano không mang lại được kết quả như của đàn Grand, kết quả âm thanh của hành động nhấn pedal này thường là âm thanh nhỏ hơn.
- Sostenuto: Khá khó khăn khi tìm chức năng Sostenuto trên cây đàn Upright
- Damper: Pedal phía bên phải của Grand Piano hoạt động giống như tất cả các cây Piano Grand khác.
Âm thanh: Với thiết kế thẳng đứng của dây đàn và bản cộng hưởng, hơn nữa loa phát âm thanh thường được đặt phía sau đàn, mà phái lưng đàn thường được đặt dựa vào tường nên âm thanh phát ra nên biểu cảm âm thanh khi cảm nhận không được tinh tế như Grand.
Tuy nhiên một số cây đàn Upright cao cấp, có âm thanh tốt hơn so với những đàn Grand kích thước nhỏ.
Không gian – giá thành: Tiết kiệm diện tích vì bạn có thể đặt sát tường phù hợp với không gian căn hộ, chung cư. Giá thành của upright piano cũng thường thấp hơn Grand Piano.
Trên đây là những đặc điểm khác nhau cơ bản của hai dòng đàn Piano cổ điển là Grand Piano và Upright Piano, người mua có thể dựa vào những đặc điểm này để chọn lựa cây Piano phù hợp nhất với bản thân để sử dụng.