Mùa thu và mùa đông có lẽ là những mùa gây thương nhớ nhất trong tim những người yêu nhau, cũng là mùa tạo nhiều cảm xúc nhất cho các nhạc sĩ, và cũng chính từ đây nhiều nhạc phẩm về mùa đông ra đời.
-
Người tình mùa đông
Đường vào tim em ôi băng giá
Trời mùa đông mây vẫn hay đi về,
Vẫn mưa, mưa rơi trên đường thầm thì
Vì đâu mưa, em không đến…
Người tình mùa đông mang tới những cảm xúc thơ ngây, lãng mạn về lời tâm sự của một cô gái trẻ dành cho người yêu giữa khung cảnh cô đơn dưới trời mưa buốt giá.
Được viết lời Việt từ một ca khúc của nữ ca sĩ Nhật Bản – Miyuki Nakajima, Người tình mùa đông xuất hiện lần đầu tiên vào mùa Giáng sinh năm 1994. Đây cũng là bài hát đem lại tên tuổi cho nữ ca sĩ Như Quỳnh trong làng nhạc hải ngoại, cho đến nay vẫn là một trong những nhạc phẩm nổi tiếng của cô. Người tình mùa đông với giai điệu trong trẻo, dễ thương đã gây ấn tượng mạnh mẽ với khán giả yêu nhạc Việt Nam ở đủ lứa tuổi khi ấy.
-
Mùa đông sắp đến trong thành phố
Mùa đông sắp đến trong thành phố
Buổi chiều trời lạnh,
Heo may từng cơn gió
Bước chân về căn gác nhỏ
Nhìn xuống công viên…
Bài hát của nhạc sĩ Đức Huy mang đến những nỗi niềm thổn thức, da diết qua sự thể hiện của nữ ca sĩ bạc mệnh Ngọc Lan. Khi cơn gió heo may tràn về, những chiếc lá úa vàng rơi rụng trên con đường vắng, cái lạnh tê tái của mùa đông trùm lên cả thành phố. Cô gái trong bài hát muốn mượn sự băng giá của mùa đông để diễn tả nỗi tương tư của mình về tình yêu đã đi qua mà chẳng thể níu giữ, chỉ còn lại đó những tiếc nuối.
“Cho em yêu anh thêm một lần nữa, rồi mai giã từ” – câu hát như xoáy sâu vào tâm sự buồn của cô gái và khiến mùa đông thêm phần lạnh lẽo hơn.
-
Đêm đông
Đêm đông, xa trông cố hương buồn lòng chinh phu
Đêm đông, bên song ngẩn ngơ kìa ai mong chồng
Đêm đông, thi nhân lắng nghe tâm hồn tương tư
Đêm đông, ca nhi đối gương ôm sầu riêng bóng…
Ra đời từ năm 1940, Đêm đông là bản nhạc tiền chiến bất hủ của Nguyễn Văn Thương – nhạc sĩ thuộc thế hệ đầu tiên của tân nhạc Việt Nam. Khi cuộc kháng chiến trường kỳ đang ở giai đoạn khốc liệt nhất, Nguyễn Văn Thương đã mang cảm xúc của mình vào bài hát để thể hiện lòng nhân ái trước những mảnh đời vất vả và bất hạnh trong chiến tranh.
Lời ca của Đêm đông mang đầy chất thơ với những hình ảnh như “thân lãng du cô liêu chán chường” hay “sầu lên khơi hồn quê lai láng”.
-
Một ngày mùa đông
Rồi một ngày trời không biển xanh
Rồi một ngày hàng cây vắng tanh
Và cơn gió, mang mùa đông tới
Cuốn bay theo đám lá vàng rơi…
Mùa đông đến cùng những cơn gió lạnh, những hàng cây vắng tanh, tiếng mưa phùn rơi và đem theo cả những ký ức buồn về tình yêu. Trong một ngày mùa đông vắng lặng, chàng trai trong bài hát nhớ về người yêu và chợt nhận ra tình cảm của mình quá mãnh liệt. Tuy nhiên, tình cảm xưa kia giờ chỉ còn là “bờ cỏ này giọt sương đã tan, bậc thềm này còn in dấu chân”.
Chàng trai ấy chờ đợi mãi để rồi xót xa: “Giờ đây anh biết anh biết đã mất em rồi đấy, ngày mùa đông đến nghe tiếng xa vắng mưa phùn rơi”. Nếu như tình yêu ở mùa xuân là những e ấp, ngượng ngùng của một mối tình chớm nở, mùa hè thể hiện cho tình yêu mãnh liệt, mùa thu là tình yêu ngọt ngào, dịu êm thì mùa đông lại thường gắn với những tâm sự buồn đau.
-
Em ơi Hà Nội phố
Ta còn em, cây bàng mồ côi mùa đông
Ta còn em, nóc phố mồ côi mùa đông
Mảnh trăng mồ côi mùa đông
Mùa đông năm ấy,
Tiếng dương cầm trong căn nhà đổ
Tan lễ chiều, sao còn vọng tiếng chuông ngân?…
Những hình ảnh đẹp nhất về mùa đông Hà Nội đã được nhạc sĩ Phú Quang đưa vào ca khúc Em ơi Hà Nội phố, phổ từ bài thơ Hà Nội phố của nhà thơ Phan Vũ. Khi những giai điệu ấy được cất lên, người nghe tìm thấy trong Hà Nội một sự hoài cổ, cũ kĩ, với một nỗi buồn man mác nhưng vẫn có cảm giác bình yên đến lạ lùng. Rất nhiều ca sĩ, từ Cẩm Vân, Thanh Lam cho tới Hồng Nhung, Bằng Kiều đều từng thể hiện thành công nhạc phẩm này.
Mùa đông Hà Nội trong Em ơi Hà Nội phố được kể bằng những hình ảnh thân thương – mùi hoàng lan, mùi hoa sữa, cây bàng mồ côi, hàng phố cũ rêu phong, mái ngói xô nghiêng, màu xanh thời gian…
-
Mùa đông của anh
Ngày nào ta xa nhau, anh bước sâu trong vũng tối nhạt nhòa
Từng mùa đông theo qua, anh đã quen với đường đời băng giá
Xưa hôn em một lần, rồi đau thương tràn lấp
Anh yêu em một ngày và xa em trọn kiếp
Nên anh yêu mùa đông, nên anh yêu mùa đông, ôi Mùa Đông của anh
Dù chỉ yêu em và hôn em một lần rồi ta xa nhau trọn kiếp để tình ta chỉ còn là những đau thương . Từ đây cuộc đời anh chỉ là đoạn đườngg dài băng giá của mùa đông , nhưng anh vẫn mãi mãi yêu em như yêu những mùa đông, mùa đông của riêng anh. Em hỡi em, có phải tình ta băng giá là cuộc tình đẹp trên thế gian không em ? Nhạc sĩ Trần Thiện Thanh đã hỏi rằng phải chăng Những cuộc tình dương gian, muôn đời không nghĩa lý …Nhưng người vẫn tìm nhau trong vòng tay tình ý.
Tình yêu ấy rồi được gì, hay chỉ còn lại những vì sao lẻ loi.
-
Nỗi nhớ mùa đông
Dường như ai đi ngang cửa
Gió mùa đông bắc se lòng
Chút lá thu vàng đã rụng
Chiều nay cũng bỏ ta đi…
Bài hát kinh điển về mùa đông của nhạc sĩ Phú Quang mỗi lần vang lên lại đem tới cho người nghe một cảm giác se lạnh và nỗi nhớ bất tận. Những cơn gió mùa đông bắc thổi qua từng mái nhà báo hiệu mùa đông về, màu vàng của những chiếc lá thu giờ nằm dưới mặt đất, tiếng chuông chiều vang vọng từ nơi xa vắng đều là những hình ảnh gợi lên “nỗi nhớ mùa đông”.
Câu hát da diết “Làm sao về được mùa đông” như lời của tác giả thúc giục những gì đẹp đẽ trong quá khứ quay trở lại, để rồi cuối cùng phải “thôi đành ru lòng mình vậy, vờ như mùa đông đã về”.
-
Hà Nội mùa vắng những cơn mưa
Hà Nội mùa này vắng những cơn mưa
Cái rét đầu đông, khăn em bay hiu hiu gió lạnh
Hoa sữa thôi rơi, ta bên nhau một chiều tan lớp
Đường Cổ Ngư chầm chậm bước ta về…
Nếu như mùa đông Hà Nội trong Em ơi Hà Nội phố gợi lên sự hoài niệm thì trong Hà Nội mùa vắng những cơn mưa là nỗi nhớ bâng khuâng. Bài hát được nhạc sĩ Trương Quý Hải phổ từ thơ của Bùi Thanh Tuấn vẽ nên một Hà Nội thật gần gũi nhưng lại quá xa xôi. Nỗi nhớ phảng phất qua từng câu hát miên man: “Hà Nội mùa này lòng bao nỗi nhớ, ta nhớ đêm nao lạnh đôi tay, hơi ấm trao em tuổi thơ ngây”.
Đó là nỗi nhớ về mối tình đầu đẹp đẽ gắn với con đường Cổ Ngư xưa (đường Thanh Niên hiện nay) với nhịp sống chầm chậm cùng những cơn mưa rào bất chợt. Chính vì thế, khi thiếu đi những cơn mưa ấy, nỗi nhớ lại trào dâng với bao tâm sự không thể nói thành lời của người nghệ sĩ.
-
Cô bé mùa đông
Bước cùng với nhau, dưới cơn mưa… phùn rất lâu
Tôi nhìn em, em đỏ mặt
Em không nói khiến cho lòng tôi bồi hồi
Trong ngần mắt em thấy long lanh muôn ngàn tuyết rơi
Một mùa đông, em đứng đó
Một mùa đông êm đềm…
Khung cảnh trong bài hát mang một màu trắng long lanh đầy lãng mạn với cảm xúc bâng khuâng của chàng trai khi nhớ về “cô bé đáng yêu của tôi”. Lời thủ thỉ, tâm tình của chàng trai ấy gợi lên một mùa đông đầy êm đềm và ấm áp.
“…Em ước mình là bông tuyết ngoài trời, để được bay mãi lên thiên đường, một thiên đường tuyết rơi…”.