DSP là gì?
Hầu hết người làm nhạc đều đã từng biết đến thuật ngữ DSP. DSP là viết tắt của Digital Signal Processing – Xử lý tín hiệu số. DSP (công nghệ xử lý tín hiệu số) là một công nghệ được sử dụng để thiết lập các vị trí lọc khác nhau và nhằm tránh can nhiễu. Các bộ lọc âm thanh audio tiêu chuẩn đưa ra một dải audio nhất định được gọi là dải thông.
Các phần mềm thu âm dùng làm nhạc cũng có thể xử lý tín hiệu số. Tuy nhiên có một điểm khác biệt đó là DSP được thực hiện trên phần cứng chuyên dụng, được tối ưu hóa để thực hiện các tác vụ lặp đi lặp lại, với thời gian nhanh nhất có thể. Bộ vi xử lý trong máy tính của bạn là một thiết bị sử dụng chung hơn, có thể thực hiện các hoạt động tương tự như DSP nhưng sẽ làm việc đó kém hiệu quả hơn, tiêu thụ nhiều năng lượng hơn, tạo ra nhiều nhiệt hơn và có thể phát sinh độ trễ lớn hơn.
Vậy tác dụng của DSP khi dùng trong loa kiểm âm là gì?
Việc xử lý tín hiệu cũng có thể phân giải dưới dạng tín hiệu analog. Các tụ điện, cuộn cảm và điện trở analog có thể được kết hợp theo nhiều cách khác nhau để tạo ra các bộ lọc chéo rất chính xác, tất nhiên đây là một phần cần thiết của loa kiểm âm hai chiều hay ba chiều. Để thiết kế bộ lọc analog chéo thì không hề dễ dàng.
Thay vào đó, DSP có thể giải quyết hoàn toàn việc phát sinh các dung sai không mong muốn và chi phí tốn kém của việc sử dụng bộ lọc tín hiệu analog.
Các dải tần cao hơn có thể được lọc với miền kỹ thuật số, lên đến 96db/Octave trong khi nhu cầu thông thường ở mức 24db/Octave. Bằng cách sử dụng DSP, có thể xây dựng các bộ lọc tuyến tính, điều khó có thể thể làm với bộ lọc analog. Ngoài ra DSP cũng có thể giảm thiểu thời gian trễ xuống mức cố định chỉ 1 tới 50ms.
Hiện nay rất ít các hãng loa kiểm âm tích hợp DSP vào trong loa của mình. Những năm gần đây thường chỉ các hãng loa thuộc hàng top brand mới tích hợp công nghệ này. Dưới đây là 1 mẫu loa điển hình mà bạn có thể tham khảo bởi tác dụng hiệu quả của DSP khi được chế tạo sẵn trong loa.
EVE SC207 – loa kiểm âm tích hợp sẵn DSP
Một ví dụ điển hình về DSP gắn trong phần cứng của loa kiểm âm, phải kể đến Eve Audio. Hãng Eve đưa ra lý tưởng cho DSP giúp người dùng dễ dàng điều chỉnh âm thanh với chất lượng cao, điều chỉnh âm thanh phù hợp với không gian mà không yêu cầu người dùng cần phải chuyên sâu trong lĩnh vực âm học.
DSP tuân theo bộ chuyển đổi A/D 192kHz/24bit và cung cấp cho người dùng 1 bộ cài đặt đa dải tần để có thể điều chỉnh sao cho phù hợp với từng không gian và góc đặt loa tới vị trí người nghe. Các bộ cài đặt này thông thường các hãng nếu có sẽ thiết kế đặt phía sau loa, tuy nhiên hãng Eve lại đặt các cài đặt này tích hợp chỉ trong 1 nút vặn đặt tích hợp đèn LED phía trước loa.
Các loa kiểm âm khi đặt sát tường thường sẽ gây ra việc dội ngược âm bass. Điều này là khó tránh khỏi với các phòng thu tại gia quy mô nhỏ. Hãng Eve thấu hiểu điều này và giúp người dùng có thể điều chỉnh linh hoạt dải tần thấp với nút điều chỉnh DSP giúp giảm nhẹ dải tần thấp khi cần thiết tới mức 300Hz trong mỗi bước 0.5dB. Ngược lại với các phòng không gian lớn cần thêm âm bass, bạn cũng có thể gia tăng tần số thấp phù hợp.
Bộ lọc DSP cũng hỗ trợ điều chỉnh dải tần cao giảm hoặc tăng tới mức trên 3kHz. Ví dụ khi vị trí ngồi của bạn quá thấp với loa, bạn có thể gia tăng high frequency. Hay trong không gian chật, ví trí ngồi chỉ cách loa trong vòng 1m, bạn lại nên giảm bớt high frequency. Với căn phòng cách âm hoàn toàn bạn có thể gia tăng dải tần cao lên 1 chút; và ngược lại với những căn phòng nhiều vật liệu phản xạ âm thanh.
EVE Audio cũng cung cấp bộ lọc thứ ba, Bộ lọc theo vị trí đặt loa (Desk Filter). Thực hiện hai chức năng: Khi vặn xuống, nó hoạt động như một EQ băng tần hẹp được đặt thành 170 Hz hoặc 160 Hz (tùy thuộc vào model loa và kích thước của loa trầm). Việc cắt này nhằm bù đắp cho những phản xạ phát ra từ mixer hoặc mặt phẳng để loa. Khi được vặn lên, Desk Filter cũng hoạt động như một EQ nhưng lần này được đặt thành 80Hz. Sự gia tăng này cho phép bạn đưa ra âm bass mạnh mẽ hơn.
Cả 3 bộ lọc DSP này đều có thể được khóa thông qua các công tắc gạt phía sau loa.
DSP – Future of monitor
Khi việc hiệu chuẩn loa đã trở nên phổ biến trong những năm qua, rõ ràng việc chuyển quá trình hiệu chuẩn loa từ máy tính sang loa monitor thông qua DSP sẽ là xu thế tất yếu của tương lai.